Każdemu z nas zależy, aby być zatrudnionym w firmie na zadowalających warunkach i konkretnej umowie. Zdarza się jednak, że firmy wiele obiecują swoim pracownikom, lub szukają sposobów na oszczędności i w ten sposób zmieniają ludziom warunki ich umów. Warto jednak wiedzieć, czy i w jaki sposób mogą tego dokonać – na podstawie tych informacji możemy ubiegać się o swoje prawa i walczyć o sprawiedliwe traktowanie.
Czym jest wypowiedzenie zmieniające?
Jest to dokument, który szef ma obowiązek przedłożyć pracownikowi i w którym będą zawarte wszelkie informacje, dotyczące zmiany warunków pracy. Zazwyczaj zmiany te dotyczą obniżenia pensji, lub zwiększenia zakresu czynności lub godzin pracy pracownika. Niekiedy możemy spodziewać się przeniesienia w inne miejsce, niż jest to określone w naszej umowie.
Pamiętajmy jednak, że każda zmiana powinna być uzasadniona, jeśli jesteśmy zatrudnieni na umowę o pracę na czas nieokreślony. Mamy prawo tego wymagać od pracodawcy, w innym przypadku wypowiedzenie zmieniające może być nieważne, a nasze warunki powinny pozostać takie, jak od tej pory.
W przypadku umowy o pracę na czas określony pracodawca nie ma obowiązku uzasadniać zmian, które dotyczą naszej pracy i wynagrodzenia. Zazwyczaj jednak prezesi rzetelnych firm traktują swoich pracowników w sposób lojalny i uczciwy, z pewnością przedyskutują więc z nami wszelkie zmiany, aby wszystko było dla nas jasne.
Osoby objęte okresem ochronnym
Istnieje jednak kilka przypadków, w których pracodawca nie ma prawa dokonywać żadnych zmian w umowie o pracę, a także wręczać pracownikowi wypowiedzenie zmieniające.
Chodzi tu w szczególności o:
- Kobiety na urlopie macierzyńskim – ochrona obejmuje je od dnia złożenia wniosku o urlop macierzyński, aż do powrotu do pracy.
- Kobiety w ciąży – takie osoby chronione są przez całą ciążę oraz podczas urlopu macierzyńskiego.
- Osoba znajdująca się na zwolnieniu lekarskim – w takim przypadku jesteśmy objęci okresem ochronnym aż do naszego powrotu do pracy.
- Osoby w wieku przedemerytalnym – jeśli do emerytury zostało nam nie więcej niż 4 lata, obejmuje nas okres ochronny, pracodawca nie ma prawa nas zwolnić, a także składać wypowiedzenia zmieniającego.
Jak zachować się w takiej sytuacji?
Jeśli otrzymamy wypowiedzenie zmieniające, mamy dwa wyjścia: przyjąć je oraz odrzucić. Pamiętajmy, że za każdą z tych decyzji ciągną się odpowiednie konsekwencje, których musimy mieć świadomość.
Jeśli więc zgodzimy się na proponowane przez szefa zmiany warunków naszego zatrudnienia, czyli na przykład obniżenie pensji lub zmianę miejsca pracy nie ma konieczności odpowiadania na takie wypowiedzenie. W świetle prawa brak takiej odpowiedzi oznacza, że pracownik zgodził się na propozycję swojego pracodawcy, a nowe warunki umowy wchodzą od tego momentu w życie.
Może być również tak, że w wypowiedzeniu zmieniającym określony jest pewien okres wypowiedzenia, przez który będą obowiązywać jeszcze dawne warunki zatrudnienia. Jeśli zatem okres wypowiedzenia wynosi 1 miesiąc, oznacza to, że jeszcze przez najbliższe 30 dni pracownik otrzyma takie samo wynagrodzenie, jak do tej pory lub zostaje w danym miejscu pracy przez ten czas. Dopiero po upływie miesiąca zaczynają obowiązywać nowe warunki zatrudnienia.
Otrzymując wypowiedzenie zmieniające, należy wiedzieć, jak powinno być ono sporządzone i jakie informacje musi zawierać. Przede wszystkim nasz pracodawca musi zamieścić w nim wszelkie skutki wyrażenia lub niewyrażenia zgody na nowe warunki pracy – musimy być w pełni świadomi konsekwencji, jakie niosą za sobą pewne działania i nic nie może być przed nami zatajone.
Mamy także drugie wyjście z całej tej sytuacji, czyli odmówienie nowych warunków pracy i płacy, o czym pracodawca musi być koniecznie poinformowany. W takim przypadku jesteśmy zmuszeni złożyć pismo dotyczące odmowy przyjęcia nowych warunków w terminie do połowy okresu wypowiedzenia. Jeśli zatem okres wypowiedzenia wynosi 2 miesiące, to na złożenie takiego pisma mamy maksymalnie miesiąc.
Takie rozwiązanie nie jest jednak korzystne dla pracownika – zgodnie z artykułem 42 par. 3 Kodeksu Pracy pracownik, który odmówił przyjęcia wypowiedzenia zmieniającego, zmuszony jest do odejścia z dotychczasowego miejsca pracy.
Jakie mamy prawa?
W momencie, gdy nie przyjmiemy wypowiedzenia zmieniającego, przysługuje nam prawo do dodatkowych dni wolnych. Jeśli nasze wypowiedzenie wynosi 2 tygodnie lub 1 miesiąc, przysługują nam 2 wolne dni robocze na poszukiwanie nowej pracy, natomiast w przypadku 3-miesięcznego wypowiedzenia zyskujemy jeszcze jeden dzień, co daje nam 3 dni robocze.
Istnieją też sytuacje, w których takie wypowiedzenie zostało złożone bezpodstawnie lub niezgodnie z prawem – w takim przypadku mamy prawo dochodzić swoich racji na drodze sądowej. Taki pozew składamy do Sądu Pracy w ciągu 7 dni od daty otrzymania wypowiedzenia zmieniającego. Nie ponosimy w związku z tym żadnych dodatkowych opłat. Warto walczyć o swoje, jeśli zostaliśmy niesłusznie zwolnieni.
